تحلیلی دربارۀ تنوع قومی و هویت ایرانی از نظرگاه تاریخی

author

مهرداد نورائی دانشیار پژوهشکده علوم اجتماعی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

Abstract:

در کشور کهن سال ایران، به رغم پارهای تغییر و تحولات در طول تاریخ، همواره گروههای متفاوتی زندگی کردهاند که در چارچوب جغرافیایی آن، خود را ایرانی نامیدهاند. بکار بردن لفظ آریایی برای این مردم از سوی داریوش هخامنشی، قبایل امپراتوری را از دیگر قبایل متمایز ساخت، اما، توفیق حکومت هخامنشی در ایجاد واحد سیاسی یگانه متمرکز در تمامی سطوح اقتصادی، سیاسی و فرهنگی، نمیتوانست پدید آورندۀ هویتی فراگیر باشد. در واقع، آنچه موجب همبستگی میان مردم اقصی نقاط امپراتوری میشد، بیش از هر چیز هدفِ دفع دشمنان مشترک بود و در هر شکست و اشغال درازمدت سرزمین توسط بیگانگان، تمایل به دفع آنها در تقویت همبستگی و رشد هویت مشترک تأثیرمیگذاشت. همچنین، از سوی دیگر، فتوحات سرزمینی امپراتوری، با فزونی افتخار ایرانی بودن به تقویت هویت ایرانی کمک کرد. در طول تاریخ، با از میان رفتنِ تدریجی تعارضهای فرهنگی اقوام، مؤلفههای مشترک هویتی رشد یافتند و از چند قرن پیش زمینههای پدید آمدن هویت ملی را که بیش از هر چیز بر پایه دین قرار داشت فراهم ساختند. در کنار این مؤلفۀ هویتی باید به نقش برجسته اسطورهها و تاریخ مشترک نیز اشاره کرد.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

اینترنت و هویت در پنج هویت قومی ایرانی

این مقاله در هنگام آغاز پژوهش در سال 1384 به‌عنوان یکی از نخستین گام‌های پژوهشی در تلفیق دو مقوله اینترنت و قومیت در ایران محسوب می شد به همین جهت این مقاله از یک رویکرد انسانشناسانه استفاده می کند تا مسائل هویتی اینترنتی را به طور ترکیبی تحلیل کند. این مقاله به علت انتخاب چند گروه قومی به عنوان جامعه مورد مطالعه ناگزیر با نگاهی کلی به چگونگی عملکرد گروه‌های مزبور در فضای مجازی پرداخته است تا م...

full text

نسبت هویت ملی با هویت قومی در میان اقوام ایرانی

با توجه به دغدغه‌ها و نگرانی‌های موجود در خصوص تنوع فرهنگی و قومی در جامعه ایران و پیامدهای ناشی از آن، این مقاله که براساس یک طرح پژوهشی ملی تنظیم شده است به بررسی رابطه و نسبت گرایش به هویت قومی و گرایش به هویت ملی در میان اقوام ایرانی پرداخته است. براساس چارچوب تحلیلی انتخاب‌شده که نظریه کنش متقابل نمادین و مشخصآ آرای مید و بلومر می‌باشد، فرض اصلی این نوشتار آن است که هویت ایرانیان چندبعدی ی...

full text

مقایسۀ هویت قومی و بهزیستی ذهنی در اقوام ایرانی

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف مقایسۀ هویت قومی و بهزیستی ذهنی در دانشجویان اقوام ایرانی انجام شد. جامعۀ ایرانی، اقوام متنوع و متکثری با ویژگی‌های خاصی دارد که بر روابط بین‌فردی، نگرش، سلامت و تربیت اعضای خانواده، خصوصاً جوانان، تأثیر می‌گذارد. به‌همین دلیل، این پژوهش وضعیت مؤلفه‌های مذکور را در بین اقوام ایرانی بررسی کرده است.روش: جامعۀ آماری این پژوهش، دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی تهران در سال تحصیل...

full text